Bom nuklear ialah senjata pemusnah besar-besaran yang mendapat kuasa daripada tindak balas nuklear dan mempunyai kuasa letupan yang sangat tinggi. Bom nuklear boleh memusnahkan bandar atau negara dan dalam rekod sejarah, bom nuklear telah digunakan dalam pertempuran Perang Dunia II.
Bagaimana Bom Nuklear Berfungsi?
Terdapat dua jenis tindak balas nuklear yang boleh menghasilkan tenaga letupan bom nuklear iaitu pembelahan dan pelakuran. Pembelahan ialah proses membelah nukleus atom berat kepada nukleus atom ringan, manakala pelakuran ialah proses menggabungkan nukleus atom ringan menjadi nukleus atom berat. Kedua-dua proses ini membebaskan tenaga yang sangat besar kerana sebahagian daripada jisim atom ditukar kepada tenaga mengikut formula Einstein, E = mc^2.
Bom nuklear berdasarkan tindak balas pembelahan juga dipanggil bom atom atau bom A. Bahan api pembelahan yang digunakan biasanya ialah uranium atau plutonium yang diperkaya. Untuk mencetuskan tindak balas pembelahan, bahan api pembelahan mesti mencapai jisim kritikal, iaitu jisim yang cukup untuk memulakan tindak balas berantai. Terdapat dua cara untuk mencapai jisim kritikal, iaitu dengan menembak sekeping bahan api pembelahan pada bahagian lain (kaedah pistol) atau dengan memampatkan bebola bahan api pembelahan dengan bahan letupan kimia (kaedah letupan).
Bom nuklear berdasarkan tindak balas pelakuran juga dipanggil bom hidrogen atau bom H. Bahan api pelakuran yang digunakan biasanya deuterium dan tritium iaitu isotop hidrogen. Untuk mencetuskan tindak balas pelakuran, bahan api pelakuran mesti dipanaskan pada suhu yang sangat tinggi, sekitar 100 juta darjah Celsius. Cara paling biasa untuk mencapai suhu ini ialah menggunakan bom pembelahan sebagai pencetus. Reka bentuk bom gabungan yang paling terkenal ialah reka bentuk Teller-Ulam yang terdiri daripada dua peringkat iaitu peringkat pembelahan dan peringkat gabungan.
Apakah Kesan Bom Nuklear?
Bom nuklear mempunyai kesan yang sangat merosakkan, secara langsung dan tidak langsung. Kesan langsung bom nuklear termasuk gelombang kejutan, haba, sinaran, dan awan cendawan. Gelombang kejutan ialah gelombang tekanan udara yang boleh meruntuhkan bangunan dan menyebabkan kematian. Haba ialah tenaga haba yang boleh membakar objek dan menyebabkan terbakar. Sinaran ialah zarah dan gelombang elektromagnet yang boleh merosakkan sel badan dan menyebabkan penyakit seperti kanser. Awan cendawan ialah awan debu dan asap yang terbentuk akibat letupan bom nuklear dan boleh merebak ke kawasan lain.
Kesan tidak langsung bom nuklear termasuk kesan alam sekitar, sosial, politik dan ekonomi. Kesan alam sekitar ialah perubahan iklim, pencemaran, dan kerosakan ekosistem akibat bom nuklear. Kesan sosial adalah trauma, krisis kemanusiaan, dan konflik akibat bom nuklear. Kesan politik ialah ketegangan, peperangan, dan perlumbaan senjata akibat bom nuklear. Kesan ekonomi ialah kerugian, kemiskinan dan kebergantungan akibat bom nuklear.
Bagaimana Mencegah Bom Nuklear?
Bom nuklear adalah ancaman serius kepada keamanan dan keselamatan dunia. Oleh itu, usaha perlu dilakukan untuk mencegah penyebaran dan penggunaan bom nuklear. Beberapa usaha yang boleh dilakukan adalah seperti berikut:
- Menandatangani dan mematuhi perjanjian kawalan senjata nuklear, seperti Nuklear Non-Proliferation Treaty (NPT), Nuclear Test Ban Treaty (CTBT), dan Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons (TPNW).
- Menjalankan pemeriksaan antarabangsa dan pengesahan program nuklear negara yang mempunyai atau disyaki mempunyai senjata nuklear, seperti melalui Agensi Tenaga Atom Antarabangsa (IAEA).
- Menjalankan diplomasi dan dialog dengan negara yang mempunyai atau disyaki mempunyai senjata nuklear, seperti melalui Majlis Keselamatan PBB, Persidangan Peringkat Tinggi dan Forum Pelbagai Hala.
- Menjalankan pendidikan dan advokasi kepada orang ramai dan pihak berkepentingan tentang bahaya dan kesan bom nuklear, seperti melalui media, organisasi dan kempen.
Bom nuklear adalah senjata yang tidak sepatutnya wujud di dunia ini. Kita mesti bekerjasama untuk mencipta dunia yang bebas daripada bom nuklear. Mari jadikan bom nuklear sebagai sejarah yang tidak akan berlaku lagi.
